Serdecznie zapraszamy na prezentacje organów do Kaplicy Ogińskiej przy ul. Starowiejskiej. Będziemy czekać na Państwa o godz. 16 w trzecie soboty miesiąca sierpnia i września 2023.

W programie prezentacji jest o godz. 16.00 zwiedzanie kaplicy i opowieść o historii organów i o godz. 16.30 przejazd autobusem do Diecezjalnego Studium Muzyki Kościelnej (ul. Sokołowska 124), gdzie odbędzie się półgodzinny koncert na zdeponowanych tam (ze względu na prace remontowe chóru kaplicy) organach. WSTĘP WOLNY!

Prezentacje odbywają się w ramach cyklu imprez prezentujących zrewitalizowany park w Siedlcach: https://siedlce.pl/aktualnosci/2023/aktualnosci-06-2023/harmonogram-wydarzen-kulturalnych-w-parku-miejskim-aleksandria-w-siedlcach-od-lipca-2023-do-czerwca-2024/

Kaplica pw. Podwyższenia Krzyża Świętego przy ul. Starowiejskiej została wzniesiona w 1791 r. według projektu Zygmunta Vogla, z funduszu Aleksandry Ogińskiej (jej grobowiec od 1798 r. znajduje się w podziemiach kaplicy). Początkowo nie było w niej przewidzianego chóru muzycznego, zaś ołtarz znajdował się po stronie dzisiejszego wejścia do budynku. Organy wzniesiono na niewielkich rozmiarów emporze z czasów przebudowy kaplicy (między 1798 a 1808 r.), zlokalizowanej ponad drzwiami głównymi i wspartej od strony wnętrza na dwóch kolumnach. Zmiany w bryle budynku wprowadził zapewne kapelan Ogińskiej, marianin – ks. Seweryn Pachta. Nie wiadomo, kto był budowniczym organów ani kiedy dokładnie instrument powstał. Najstarsze informacje na ten temat pochodzą z 1814 r.:

W tej kaplicy nad wejściem tak samo jest chór mały, na którym organy, zadbane i wydatkiem wielu darczyńców, przez wielebnego Seweryna Pachtę, sprowadzone i ustawione na nowo, znajdują się.

W latach 2007-2008 prace konserwatorskie przy instrumencie podnosząc go z ruiny wykonał Marian Leśniczuk z Korczewa. Konserwacji szafy organowe dopełniła Dorota Moryto-Naumiuk.
Autorem projektu prac konserwatorskich była Małgorzata Trzaskalik-Wyrwa.

D Y S P O Z Y C J A

Stół gry wbudowany w lewy bok szafy organowej. Z powodu małej wysokości na chórze muzycznym (cokół zredukowany do minimalnej wysokości, niezbędnej do pomieszczenia traktury) siedzisko dla organisty zlokalizowane było na podłodze chóru, w której przygotowano otwór na nogi. Obecnie cały instrument ustawiony jest na dodatkowej skrzyni, co umożliwia organiście siedzenie na normalnej wysokości.

Pozytyw o ośmiu głosach. Jedna klawiatura manuałowa o 45 klawiszach i zakresie C–c³ (pierwsza oktawa krótka w typowym układzie). Traktura mechaniczna, wiatrownica klapowa.
Wysokość stroju (przy 16^oC): a¹ ~ 465 Hz. Zespół dwóch miechów klinowych czterofałdowych, umiejscowiony bezpośrednio za instrumentem, napęd ręczny.

Podczas prac przy wiatrownicy pozytywu odnalezione zostały fragmenty zapisów nutowych. Cała wyklejka spodu wiatrownicy składa się z sześciu kart. „Charakter pisma świadczy, iż rękopis mógł powstać w drugiej połowie XVIII w. Znajdują się tam m.in. cztery klawesynowe polonezy z triami, zapewne w tonacjach Es-dur, E-dur, D-dur, A-dur. Na jednej z kart z zapisem przypominającym partię basso continuo została naklejona mniejsza, zatytułowana Duetto. Jak świadczy dalszy napis nad nutami, jest to aria w tonacji C-dur, metrum 2/4 na dwa głosy żeńskie w kluczu sopranowym wraz z bardzo łatwą basową partią instrumentalną. Tekst pod nutami zapisano w języku niemieckim. Na sąsiedniej karcie znajduje się rymowany dialog w języku niemieckim pomiędzy przedstawionymi tam dwiema postaciami o imionach Thyrsis i Phyllis.” [z opracowania Piotra Woźniaka, 2011]

Organy obecnie znajdują się w depozycie w Diecezjalnym Studium Muzyki Kościelnej w Siedlcach.